Boşnak Alhamiyado Edebiyatı
- -
- 100%
- +
Đenana Buturović, Bosanskomuslimanska Usmena Epika, s. 24-25.
51
Bk. Muhammed Hadzijahic, Narodne Pjesme o Berdelez Aliji, Sarajevo, 1934.
52
Bu iki kaynakta Cercelez Ali’den (Gerz Elez Aliya) Gürz İlyas adıyla bahsedilmektedir. Bk. İbrahim Peçevi, Tarih-i Peçevi I, İstanbul, 1867, s. 237; Evliya Çelebi Seyahatnâmesi, (6. Kitap 1. Cilt), Hzl. Seyit Ali Kahraman, YKY Yay., İstanbul, 2017, s. 237, 336-338.
53
Đenana Buturović, “O Usmenoj Epskoj Tradiciji… ”, s. 139-140.
54
Đenana Buturović, “O Usmenoj Epskoj Tradiciji… ”, s. 141-156.
55
Fatih İyiyol – Alena Çatoviç, “Sevdalinkalarda Türk-Boşnak Halk Kültürünün Ortak Unsurları”, Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, S. 1/1, 2012, s. 248.
56
Sevdalinkalar ile ilgili ayrıntılı bilgi için bk. Munib Maglajlić, Usmena lirika Bošnjaka, Preporod, Sarajevo, 2006, s. 34-41; Fatih İyiyol, Alena Ćatović, “Sevdalinkalarda…”, s. 246-264.
57
Munib Maglajlić, ”Usmena Balada Bošnjaka”, BZK Preporod, Sarajevo, 1995, s. 99-116.
58
Đenana Buturović-Lada Buturović, Antologiya Bošnjačkih Usmenih Lirskonarativnih Pjesma; Hasanaganica, Smrt Braće Morića, Smrt Omera i Merima, Svjetlost, Sarajevo, 2000, s. 5-16.
59
Enes Kujundžić, Narodna književnost Bošnjaka, Uvod i izbor tekstova, Dom štampe, Zenica, 2001, s. 19-20.
60
Dževad Jahić, Senahid Halilović, Ismail Palić, Gramatika Bosanskoga Jezika, Dom Štampa, Zenica, 2000, s. 58.
61
Mehmed Beg Kapetanović Ljubušak, Narodno Blago, Svjetlost Sarajevo, 1987.
62
Fahri Kaya, “Boşnak Edebiyatı”, s. 144.
63
Bosna savaşının sona ermesinin ardından Yugoslavya zamanında kapatılan 5 medrese tekrardan açılmıştır. Günümüzde bu medreselerin müfredatında seçmeli ders olarak Türkçe dersi yer almaktadır.
64
20. Yüzyıl Boşnak edebiyatı ile alakalı ayrıntılı bilgi için bk. Fahri Kaya, “Boşnak Edebiyatı”, s. 134-156.
65
Aleksandar Hilferding, Putovanje po Hercegovini, Bosni i Staroj Srbiji, Veselin Masleša, Sarajevo, 1972.
66
Aleksandar Hilferding, Putovanje po Hercegovini…, s. 345.
67
Otto Blau,“Bosnischturkische Sprachdenkmaler”, Abhandungen fur die Kunde des Morgenlandes, Leipzig, 1868.
68
Stojan Novaković, “Prilozi istoriji srpske književnosti , IV. Srbi Muhamedovci i Turska pismenost“, Glasniku Srpskog učenog društva, knj. IV, 1969, s. 220-355: Muhamed Huković, Alhamijado književnost i njeni stvaraoci, Biblioteka Kulturno Nasljeđe Bosne i Hecegovine, Svjetlost, Sarajevo, 1986, s. 26-27.
69
Mehmed-Beg Kapetanović Ljubušak, Narodno Blago, s. 462-479 .
70
Mehmed-Beg Kapetanović Ljubušak, Istočno Blago, Svjetlost Sarajevo, 1987, s. 188-205.
71
Friedrich Krauss, Tri Riječi Hercegovca, Mostar, 1885.
72
Muhamed Huković, Alhamijado književnost…, s. 27.
73
Eser ve içeriği ile alakalı ayrıntılı bilgi için bk. Alen Kalajdžija, “Stoljeće od pojave prve pjesničke zbirke alhamijado književnosti: Das Serbokroatische Dichtunger bosnischer Moslims aus dem XVII., XVIII. und XIX. Jahrhundert Sejfudina Kemure i Vladimira Ćorovića”, Znakovi Vremena, Saraybosna, 2012, yıl 15, S. 57/58, s.321-332.
74
Vladimir Ćorović, “Muslimani u našoj ranijoj književnosti”, Bosnaska Vila, 27/1912, s. 33: Muhamed Huković, Alhamijado književnost…, s. 34-35.
75
Vladimir Ćorović, Bosna i Hercegovina, Beograd, 1925, s. 99-102.
76
Safvet-beg Bašagić, Bošnjaci i Hercegovci u Islamskoj književnosti, Svjetlost Sarajevo, 1986, s. 136-138.
77
Safvet-beg Bašagić, “Popıs orijentalnih rukopisa moje biblioteke”, Glasnik Zemaljskog Muzeja (GZM) XXVIII, Sarajevo, 1916, s. 207-290.
78
Muhamed Huković, Alhamijado književnost…, s. 44-45.
79
Hamdija Kreševljaković, Kratak Pregled hrvatske knjige u Herceg-Bosni od najstarijih vremena do danas, Vlastita Naklada Sarajevo, 1912, s. 20-21.
80
Milan Prelog, Povijest Bosne u doba osmanlijske vlade (1739-1878), Sarajevo, 1916, s. 172-182.
81
David Bogdanović, Pregled književnosti Hrvatske i Srpske, knjiga I, Zagreb, 1932.
82
Mehmed Handžić, “Rad bosanskohercegovačkih muslimana na književnom polju”, Glasnik Vrhovnog starješinstva islamske vjerske zajednice, 1/1933, 1-12, 2/1934, 1-6.
83
Muhamed Hadžıjahić, Hrvatska muslimanska književnost do 1878. godine, Sarajevo, 1938.
84
Alija Nametak, “Gaševičev Bosanski Mevlud”, Narodna Uzdanica, Sarajevo, 1935, s. 66-83.
85
Alija Nametak, “Nov prilog bosanskoj alhamijado literaturi”, Bošnjačka Književnost u Književnoj Kritici-Stari Književnost (Knjiga I), Alef Sarajevo, 1998, s. 904-915.
86
Birinci Dünya Savaşı sonrası kurulan Yugoslavya Krallığı döneminden itibaren Boşnaklaırn Müslüman Hırvatlar olarak tanımlanma eğilimi, bazı Boşnaklar tarafından da “isteyerek veyahut istemeyerek” kabul görmüş ve Boşnaklara ait olan kültürel malzeme Müslüman Hırvatlara ait olarak adlandırılmıştır. Biraz önce üzerinde durduğumuz Muhamed Hacıyahiç’in eserini “1878 yılına kadar Hırvat Edebiyatı” olarak adlandırılması bu sebebe dayanmaktadır.
87
Slavko Ježić, Hrvatska književnist od početka do danas 1100-1941, Zagreb, 1941.
88
Mihovil Kombol, Povijest hrvatske književnosti do preporoda, Zagreb, 1945.
89
Ivan Slamnig, Hrvatska poezija XVII stoljeća, Zagreb, 1964.
90
Nikola Milišević-Antun Šoljan, Antologija hrvatske poezije, Zagreb, 1966.
91
Krešimir Georgijević, Hrvatska književnost od 16. do 18. stoljeća u sjevernoj Hrvatskoj i Bosni, Zagreb, Matica Hrvatska, 1969.
92
Vlatko Pavletić, Zlatna knjiga hrvatskog pjesništva od početka do danas, Matice Hrvatske, Zagreb, 1972.
93
Muhsin Rizvić, Književno stvaranje muslimanskih pisaca u Bosni i Hercegovini u doba austrougarske vladavine, Akademija nauka i umjetnosti BiH, djela, XLVI/1-2, Sarajevo, 1973.
94
Smail Balić, Bošnjaka Kultura, R & R, Tuzla, 1994, s. 129-149.
95
Hazim Šabanovič, Književnost Muslimane BiH na orjantalnim jezicima, Svjetlost, Sarajevo, 1975.
96
Mustafa Busuladžić, “Život i književni rad Muhameda Ruždije“, Narodna Uzdanica, 4/1936, s. 97-103; Mustafa Busuladžić, “Muhamed Ruždi“, Glasnik Islamske Vjerske Zajednice, 3/1935, s. 543-550.
97
Kasim Dobrača, Tuhfetul-mussali ve zubdetul-haši`n od Abdul-Vehhaba Žepčevije-Ilhamije, Anali, Knjiga II-III, 1974, s. 41-69.
98
Lamija Hadžiosmanović, “Umihana Čuvidina, prva bosanska pjesnikinja muslimanka”, Glasnik Vrhovnog islamskog starješinstva, br. 11-12, Sarajevo, Kasım-Aralık 1971, s. 655-657; Lamija Hadžiosmanović, Umihana Čuvidina – prva lirska pjesnikinja, Odjek, 1972.
99
Ibrahim Kemura, “Prva štampana knjiga arabicom na našem jeziku (Omer efendija Humo i njegov prosvjetni rad)”, Glasnik Vrhovnog islamskog starješinstva, 32/1969, 5-6, s. 208-223.
100
Ibrahim Kemura, “Iz stare bosanske muslimanske književnosti (Fejzo Softa i njegov ašiklijski elif-be)”, Glasnik Vrhovnog islamskog starješinstva, 32/1969, 3-4, s. 512-515.
101
Ibrahim Kemura, “Hafiz Salih Gašević u svijetlu literarnog djela jednog crnogorskog pisca”, Glasnik Vrhovnog islamskog starješinstva, 32/1969, 3-4, s. 120-123.
102
Ibrahim Kemura, “Ilmihâl Abdulvehhab Ilhamija”, Glasnik Vrhovnog islamskog starješinstva, 38/1975, 1-2, s. 29-43.
103
Mehmed Mujezinović, “Hadžić Jusuf Livnjak i njegov putopis”, Život, 1974, s. 439-477.
104
Muhamed Hadžijamaković, Ilhamija, život i djelo, El-Kalem, Sarajevo, 1991.
105
Osman Sokolović, “Ahmed Karahodža (Abdul-Vehhab)”, Gayret, 15/1934.
106
Munir Ekremov Šahinović, Umihana Čujdina, prva hrvatska pjesnikinja-muslimanka iz Bosne (1813), Islamske svijet, za Hidžretsku godinu 1352, 1933-1934, s. 65-78; Munir Ekremov Šahinović, “Šejh Hasan Kaimija, narodni trubin iz Bosne i hrvatski pjesnik iz XVII. Stoljeća”, Narod, I/1933, s. 30-54.
107
Jasna Šamić, “Dîvan de Ķaimî: Vie et œuvre d’un poete bosniaque du XVIIe siècle”, Synthèse no. 24 (Paris: Institut Français d’Etudes Anatoliennes, Editions Recherche sur les Civilisations, 1986.
108
Abdurahman Nametak, Hrestomatija alhamijado književnosti, Svjetlost, Sarajevo, 1981.
109
Muhamed Huković, Alhamijado književnost…; Muhamed Huković, Zbornik alhamijado književnosti, Preporod, Sarajevo, 1997.
110
Abdurrahman Nametak, Hrestomatija…, s. 7-8.
111
Fehim Bajraktarević, “Srpska Pesma o Muhamedovu rođenju“, Glasnik Srpskog Naučnog društva, III, s. 189-202.
112
Muhamed Huković, Alhamijado Književnost…, s. 18.
113
Alen Kalajdžija, “Elementi Književnojezičke Koine u Najstarijoj Alhamijado Pjesmi “Hirvat Turkisi“ (1588/1589), ANALI, 2009, S. 29-30, s. 249-251.
114
Abdurrahman Nametak, Hrestomatija…, s. 10.
115
Abdurrahman Nametak, Hrestomatija…, s. 10.
116
Muhamed Huković, Zbornik…, s. 51.
117
Dževad Jahić vd.,Gramatika Bosanskoga…, s. 53.
118
Adnan Kadric, “İlk ‘Komparatif’ Osmanlıca Boşnakça Grameri: Boşnakça Türkçe Muallimi“, Osmanlı Ansiklopedisi, Yeni Türkiye Yay., 2014, Ankara, s. 524-529.