- -
- 100%
- +
w swoich późnych leciech – tu: w jego wieku. [przypis edytorski]
3
Mikołaj Wierzynek młodszy (zm. 1368) – wpływowy krakowski mieszczanin i kupiec, słynny z powodu uczty, wydanej we wrześniu 1364 r. dla króla Kazimierza III i jego gości. Syn Mikołaja Wierzynka starszego, który przybył do Krakowa z Niemiec. [przypis edytorski]
4
mię – dziś: mnie. [przypis edytorski]
5
mglić – dziś: mdlić. [przypis edytorski]
6
Bełz – miasto należące do Grodów Czerwieńskich, które w 1366 r. (w 3 lata po opisywanych wydarzeniach) przeszły spod panowania Wielkiego Księstwa Litewskiego pod władzę polską jako lenno. Bełz znajduje się ok. 60 km na płn. od Lwowa, obecnie na terytorium Ukrainy, przy samej granicy z Polską. [przypis edytorski]
7
Karol IV Luksemburski (1316–1378) – król Czech i Święty Cesarz Rzymski. [przypis edytorski]
8
Ludwik Węgierski (1326–1382) – król Węgier (w latach 1342–1382), król Polski w latach (1370–1382). [przypis edytorski]
9
Elżbieta Łokietkówna (1305–1380) – córka króla polskiego Władysława Łokietka, siostra Kazimierza Wielkiego, żona króla węgierskiego Karola Roberta, matka króla Węgier i Polski Ludwika Węgierskiego, później babka królowej Jadwigi. [przypis edytorski]
10
Kazimierz III Wielki (1310–1370) – ostatni król Polski z dynastii Piastów. [przypis edytorski]
11
Bogusław V Wielki (ok. 1318–1374) – książę Rugii, wasal króla Danii. [przypis edytorski]
12
temu łowy a wojna, to jedno – on traktuje (w domyśle: lubi) wojnę tak samo, jak polowanie. [przypis edytorski]
13
Bolko II Mały (ok. 1310–1368) – książę świdnicki. [przypis edytorski]
14
Elżusia pomorska, właśc. Elżbieta pomorska (ok. 1346–1393) – córka księcia rugijskiego Bogusława V, wnuczka Kazimierza Wielkiego, później żona króla Czech i cesarza Karola IV Luksemburskiego. [przypis edytorski]
15
dziewka (tu daw.) – córka. [przypis edytorski]
16
zali (daw.) – czy. [przypis edytorski]
17
ćwierć kopy – 15; kopa – 60. [przypis edytorski]
18
półsiodmy a. półsiodma (daw.) – sześć i pół. [przypis edytorski]
19
stopa – daw. miara długości, niecałe 30 cm. Mężczyźni mierzący ponad 6 stóp, tj. więcej niż 180 cm, należeli dawniej do rzadkości. [przypis edytorski]
20
chłop setny, półsiodmy stopy mierzy, a ta go strzepnęła niczym grudkę ziemi ze zapaski. (…) Słyszałam, że mocna, ale żeby aż tak… – Szajnocha w Szkicach historycznych wspomina o wielkiej sile Elżbiety pomorskiej. [przypis autorski]
21
siostrzan (daw.) – siostrzeniec. [przypis edytorski]
22
pierzem darła – dziś: darłam pierze. Pierze wyskubane z gęsi należało rozdrobnić, zanim zrobiło się z niego poduszki i pierzyny. [przypis edytorski]
23
przez (daw., gw.) – tu: bez. [przypis edytorski]
24
krotofila a. krotochwila (daw.) – żart, dowcip. [przypis edytorski]
25
siłam się natrudził (daw.) – bardzo się namęczyłem. [przypis edytorski]
26
tuszyć (daw.) – uważać, sądzić; spodziewać się, mieć nadzieję. [przypis edytorski]
27
opona (daw.) – zasłona, draperia. [przypis edytorski]
28
Piotr I Cypryjski a. Pierre I de Lusignan (1328–1369) – król Cypru i tytularny król Jerozolimy. [przypis edytorski]
29
lama – jedwabna tkanina przetykana złotą nicią. [przypis edytorski]
30
chybać (daw.) – biegać, pędzić. [przypis edytorski]
31
drogiś zabaczył (daw.) – zapomniałeś drogi. [przypis edytorski]
32
pod wiechę – do karczmy. [przypis edytorski]
33
matusia uwarzyli – mama ugotowała (daw. forma grzecznościowa w 3 os. lm). [przypis edytorski]
34
tyle dale – tak daleko. [przypis edytorski]
35
Tatrów – dziś popr. forma: Tatr. [przypis edytorski]
36
Na czterech rogach Rynku postawiono kadzie z winem i skrzynie z owsem dla wygody przyjezdnych gości i ku pożywieniu ich koni – wg Długosza. [przypis autorski]
37
piędź – daw. miara długości, ok. 20 cm. [przypis edytorski]
38
ciżma (daw.) – but, pantofel. [przypis edytorski]