Tımarhane

Tımarhaneye getirildiği ilk günlerde mutlaka kaçacağını düşünüyordu. Deliler ülkesine geldiğini ve buradaki düzenin insanı öldürebileceğini daha ilk gün anlamıştı. Buna kızıyordu. Deli dediğin delidir, onlar için düzene ne gerek vardı ki? Deliler o bıyıklı başhekimin gölgesinden bile korkar, onu gördüklerinde hayatlarının son dakikasını yaşıyor gibi bir hisse kapılırlardı. Bıyıklı“Eğer burada düzen olmaz ise hepinizi mahvederim, hiçbiriniz buradan diri çıkamazsınız.” demişti. Eğer Evliya’nın bıraktığı kitabı görürlerse ne olacaktı? İşin doğrusu insanlığın yok olacağı gün o gün olacaktı. O bıyıklı, kitap okumayı da yasaklamış, eğer birisi kitap okurken yakalanırsa cezasının ölüm olacağını çok açık söylemişti.

Ölümden korkuyordu ve ölümden korktuğu için şimdiye kadar o kitabın bir sayfasını bile okuyamadığını anladı. Bir taraftan da ne zaman öleceğini biliyordu zaten. Pazarın karşısındaki falcı kadın “Sen daha çok yaşayacaksın ama kendi ecelinle değil bir yılanın sokmasıyla zehirlenecek ve öleceksin.” demişti. Bunları duyunca elini hemen geri çekmiş bu olayın üzerinden yıllar geçmişti. Ama bir türlü unutamıyordu. Şu anda da kadının söyledikleri aklına geliyordu.

Bu karanlık odada yalnız değildi. Köşede kıvrım kıvrım olmuş bir karayılan uyku içinde yatıyordu. Ne zaman uyanacağı ise meçhuldü. Evliya’nın söyledikleri geldi aklına: “Yılan uyanınca ahir zaman gelecek, onu uyandırmamaya çalışın.” Bu yüzden yılanın bulunduğu tarafa bakmaya korkuyordu. Korkuyla yılanın gözlerinin açılacağı zamanı bekliyor bir an önce buradan kaçıp kurtulmak istiyordu.

Karanlıkta uyuyan yılanın uyandığında yerinden bir ok gibi fırlayarak dişlerini batıracağını düşündü, o anda falcı kadının “Seni bir yılan sokarak öldürecek.” sözlerinin gerçek olduğunu anlıyor, hayatının sonuna kadar bu korkuyla yaşayacağını biliyordu. Bu karanlıktan bir an önce kaçmalıydı. Önce bu karanlığın, odanın, yılanın… Hepsinin de bir rüya olduğunu düşünmüştü, aslında rüya olmasını istiyordu ama bu bir rüya değildi. Kendini çimdikleyip aynaya bir kez daha baktığında yaşadıklarının gerçek olduğundan bir kez daha emin oldu.

Bugün de kendi odasında uyuduğunu düşünmüş, uyandığı bu karanlığın her zamanki gibi kalkıp odadan dışarıya çıktığında peşini bırakacağını zannetmişti ama ne kadar ararsa arasın bir türlü kapıyı bulamıyordu.

Bu karanlık gecede, ölümün sessizliği içinde tımarhanede olduğunu hatırladı ama burası tımarhaneye bile benzemiyordu. Karanlığın tutsağı olan kapısız duvarlar, neden ve kim tarafından konulduğu belli olmayan bir ayna ve odanın köşesinde büzülüp kirpi gibi uyuyan kara bir yılan. Belki de bu yılandan korktuğu için bir olay hatırladı.

Bir zamanlar gerçekten bir imparatordu. Kesik kesik de olsa hatırlıyordu. “İmparator olmak ister misin?” diye kimse ona sormamıştı ama belki de sormuşlardı. Hatırlamıyordu. Hatırladığı şeyler vardı. Kendisini imparator olarak hissettiğini, taç takma töreni bile yapıldığını.

“Ben büyük İmparatorum.” demişti. Bütün saray erkânı da İmparator’un karşısında yerlere kadar eğilmişti. Her söylediğini yıllık biyografisine yazdırıyordu, abartılı ve uzun vaatlerde bulunmuştu. Dünyanın tam ortasındaki kutsal topraklara bütün halkını götüreceğine söz vermiş, onları bütün günahlarından arındıracağını vaat etmişti.Af dileyen herkesi affediyordu.

Taç giyme töreninde yerli kuyumcuların altın ve değişik değişik kıymetli taşlardan yaptıkları taç kafasına dar gelmiş, zorla kafasına giydirilen taç onu çok rahatsız ettiği halde çıkmıştı milletinin karşısına. Taç kafasını yaralamıştı ama o törenin sonuna kadar dayanmıştı. Karşısında yerlere kadar eğilen adamlara cenneti vaat etmişti.

Milletinin “İmparatorum çok yaşa!” diye bağırmasını, yeri göğü inleten alkışlarını… Dün gibi hatırlıyordu. Ama taç kafasına yapışıp kalmıştı. Etiyle birleşmiş ve kimse onu çıkaramamıştı. Bu taçla uyuyordu, geziyordu, konuşuyordu, şarap içiyordu, eğleniyordu ve metresleriyle zaman geçiriyordu. Tacı kafasındayken baş ağrısı denilen şeyin ne olduğunu da unutmuştu. Gerçekten unutmuştu ya da baş ağrısını hatırlamaya mecali kalmamıştı.

Kendini Tanrı’yla denk görmeye başlamıştı. Hatta Tanrı sözünü unutmuştu. Peygamber kudretine eriştiğini hissediyordu. Kim olduğunu unutmuş gibi bir hali vardı.

Direniş göstermesine rağmen hasta bakıcılar el ve ayaklarından yatağa bağlayıp sağ elinin atardamarından iğneyi soktular. Az evvel kendini imparator zanneden adam şimdi tımarhanede avazı çıktığı kadar bağırıyordu.

Alçaklar! Siyasî fahişeler! Bürokratlar! Tam bir boksunuz! Tanrı’yı tanımaz hainler! Gâvurlar! Bu bir hainliktir! Siz Tanrı’yı inkâr ettiniz! Beni de affı olmayan günaha soktunuz. Yaradan’a değil Yaradan’ın yarattıklarına taptınız, kutsal diye taptınız. Haaayır… Hayır!

Hayır dedim! Bana iğne vurmayın! Tanrı’yı tanımazlar, hainler! Vurmayın! Sonra başı kesilmiş kurbanlık koyun gibi sesi kesildi ve ağzında beyaz köpükler birikti. Fısıldayarak yalvarıyordu.

Bu yüce düşünceleri onu yormuştu. Uykuya daldı. Tacı beynine yerleşen inatçı bir mikrop gibi kafa derisine kaynamıştı. Rüyasında uzaklardaki kutsal toprakları, sıcak çölleri, Ölü Deniz’in mavi sularını uzaktan izliyordu. Sadece hayallerde ya da rüyada değil gerçek hayatta da keşke oraya gidebilseydim diye güzel düşüncelere daldı. Şu an kutsal topraklara doğru yürüyordu, hamamda yıkandıktan sonra bedenini sarıp sarmalayan kirlerden temizlendiği gibi bedenine yapışan günahlardan kurtulup kendini tüy kadar hafiflemiş hissederek hayal âleminde yüzüyordu. Çöldeki develer gibi ayaklarını sürükleye sürükleye yürüyordu.

İmparator yavaşça uyandı. Bitkin bir halde ihtiyarlıktan kırışmış elleriyle yatağından kalkarak odayı aydınlatan ızgaralı pencereye yaklaştı.

Dışarısı hayli kalabalıktı. Arka kısmında sarı haç işareti olan cankurtaranın motor sesi geliyordu. Siyah önlüklü iki hasta bakıcı ambulansın arka kapısını açıp ellerine aldıkları bir sedyeyle İmparator’un penceresinin tam karşısında olan morga girdiler. İçinden “Birisi daha ölmüş.” diye geçiren İmparator morgun kapısından gözlerini ayırmadı. Kozuçak ve Lir morgun önünde bekliyorlardı. İğneden sonra çok bitkin hissetmesine rağmen İmparator da kendini dışarıya attı. Birdenbire Kozuçak belirdi, heyecan ve panik içindeydi. Kekeleyerek yarım yamalak konuşuyordu.

– İmparator, İmparator! Evliya ölmüş, dedi.

İmparator’un vücudunu bir anda ter bastı. O gece Evliya’yı rüyasında görmüştü. El sarması sigarasını içen Lir “İğnenin etkisinden dolayı kalbi durmuş.” dedi. Sigarasından koca bir nefes çekti. Zayıf ciğerlerini tutan öksürüğe aldırmadan “Şimdi çıkacaklar, vedalaşalım.” diye ekledi. Nedense o anda Kozuçak’ın gözleri yaşardı. “Ağlama, meğerse o da bizim gibi bir deliymiş. Deli başka bir deli için ağlamaz. Sen de mi onun bir evliya olduğuna inanmıştın?” dedi Lir. Sigarasından bir nefes daha çekti. “Sakallının olmadığı yerde keçiye Abdurrahman Çelebi derlemiş.” diyerek yere tükürdü.

O sırada morga giren hasta bakıcılar ellerindeki sedyeyle telaşlı bir şekilde dışarı çıktılar.

– Kahretsin, nereye kayboldu bu? Az evvel burada yatıyordu. Ölmüştü ve yatıyordu, dedi gözlüklü hasta bakıcı.

Bunu duyan Lir, Kozuçak ve İmparator donakaldılar. Üçü de koşarak morga girdiklerinde cesetlerin sarıldığı beyaz çarşafın yerde atılı olduğunu gördüler. Tahta sedyenin üzerinde üstünde “Evliya” yazılı bir alüminyum parça gördüler. Burada her delinin boynunda böyle bir levha bulunurdu.

Bu arada tımarhanede kulakları yırtarcasına tehlike sireni çalmaya başladı.

Delilerin hepsi tımarhanenin tam ortasında bulunan meydana gidiyordu. Sirenin sesini duyar duymaz bütün deliler toplandı. Meydana önce İmparator, Kozuçak, Lir, arkasından da Cengiz Han, Büyük İskender, sonra da peş peşe Freud, Mussolini, Hitler, Ezop, Epikür, Picasso, Kant, Tais Afinskaya, Sophia Loren, Kleopatra, Charlie Chaplin, Vincent van Gogh ve diğerleri gelmeye başladı. Bu adlar onların tımarhanedeki ikinci adlarıydı. Tımarhanenin başhekimi meydandakilere duyuru yaptı:

– Bugünden itibaren olağanüstü yönetim usulleri uygulanacaktır. Buna karşı çıkana da devamlı bir şekilde iğne yapılacaktır.

“Tımarhanedeki bütün kitapların yakılmasını emrettim!” diye başhekim öfkeyle bağırıyordu. “Duydunuz mu?”

“Duyduk, sayın başhekimim!” diye hep bir ağızdan deliler cevap verdi.

Burada kural böyle. Sadece böyle cevap veriliyor.

Dün tımarhanedeki kitaplar yakıldı. İmparator yakılan kitapların külünün içinden yanmamış birkaç sayfa buldu. Kutsal kitabın kapağı ve bir sayfasıydı buldukları. O sayfada “Tanrı’nın geleceği gün…” yazıyordu.

İmparator külün içinden bulduğu kitabı başka birisi görmesin diye koynuna sakladı.

Kitabı sakladıktan sonra kimseye belli etmeden küçük odasına gelirken o kitabın kapağından vücuduna geçen sıcaklığı hissetti. Külün içinden çıkarılan kitap hâlâ sıcaktı. İmparator, kitabı yatağının altına sakladı. Kitabı orada kimse bulamayacaktı. Yanmamış kâğıdı ise o gece okuyup bitirmeye karar verdi. Bu fikir onu heyecanlandırdı. İmparator Kutsal Kitabı kaldırıp alnına değdirdi ve bütün benliği ile öptü. Burnuna kül kokusu geldi, dudaklarını kitabın kapağına değdirdiği zaman ekşi bir kül tadı hissetti. Kitabı eski bir paçavra ile iki üç defa sardı ve yatağının altına sakladı.

Evliya’nın kaybolması İmparator’un derin düşüncelere dalmasına sebep oluyordu. O, şimdi Evliya’nın nasıl bir insan olduğunu anlamaya çalışıyordu. O da kendisi gibi buraya deli teşhisi konulup getirilen bir biçare mi yoksa kerametli Evliya sadece boş gezen serserinin teki miydi? Bunun gibi endişelerin, iki derin düşüncenin ortasında kalakalmıştı. O anda İmparator’un aklına kötü bir fikir geldi. Bu acımasız dünyayı terk edip kimsenin bulamayacağı yerlere gidip kaybolmak istedi.

İmparator bu gece de uyuyamadı.

Uzun süre uyumadı.

Küçük odada sağa sola yürüdü ama kafasını esir alan düşüncelerden kurtulamıyordu. Aklında çelik gibi çakılmış bir şüphe vardı. Hiç yetmezmiş gibi Evliya’nın yel gibi kaybolması, bu dünyayı terk etmesi zaten yıpranmış canını kurt gibi yiyordu.

– Ey, lânetli gün! Dünyada insan sayısı 6 milyar… 6 yüz 6 milyon… 6 yüz bin… Altmışaltıya geldiği zaman kara şeytan uykusundan uyanacak ve ahir zaman başlayacak. İnsanlar ölü doğmaya başlayacak. Onların içindeki şeytani duyguları ayağa kalkacak ve bu dünyayı şeytanın eline vereceğiz! Uyan!

Sol kulağının içinde yankılandı.

Yankılanan söz kulak zarını yırtarcasına dokundu. İmparator bir türlü peşini bırakmayan bu kelimeden kurtulmanın çaresini bulmaya çalışıyordu. Bugüne kadar “Yaradan’ın kullarıyız, bedenimiz de nefesimiz de canımız da hepsi Tanrı’dan!” diyen İmparator, bugüne kadar var olan bütün düşüncelerine karşı çıktı ve kendi fikirlerinde kararlıydı. Bu eziyetli hayatı nasip eden de o Tanrı. Kaderine yazılmış çileli günler başlayalı, o kendini Tanrı’nın rahmetinden, sevgisinden, nurundan mahrum kalmış kullardan hissediyordu. Tanrı’nın sevgisinden mahrum kalan insan, hayatı boyunca zorluk çekerek yaşar, yalnızlığa mahkûm edilirmiş. İmparator, son zamanlardaki endişelerinden dolayı intihar etmeyi düşündü.

İmparator aslında tımarhaneye daha ilk geldiği gün intihar etmeye karar vermişti. Bu dar odanın neresine kendini asabileceğini düşünürken gözlerine camdaki demir ızgara çarpmıştı. Hayatı camdaki o demir ızgarada sona erecekmiş gibi gelirdi ona. Şu an yine camdaki o demir ızgaraya kemerini bağladı. Boynuna astı. Ondan sonrasını yapamıyordu, titriyordu. Çünkü ölümden korkuyordu. İmparator kendi kendine “Bu dünyayı böylece terk edecek miyim?” diye sordu. Kendi canını kendi elleri ile ölüme teslim eden, başka çıkış yok deyip onun eline kendini vereceğim, teslim olacağım diyen İmparator’un karışık dünyasında böyle bir zıtlık ortaya çıktı. Kendimi öldüreceğim derken hayatın tatlılığını hissetti. Burada, normal bir insanın dayanamayacağı kadar zor bir hayattan iyice bunalmıştı. Belki de bu yüzden Tanrı’nın nasip ettiği kaderle de çektiği zorluklarla da boşu boşuna karşılaşmadığını düşündü.

Ölümden bu kez vazgeçse bile kafasını yoran dünkü düşünceler yine canını sıkıyor. Zorlanıyordu. En son iğne aldığında dayanılmaz bir ağrı hissetmişti ve “Benden bu kadar, ölmeye hazırım.” diye kendi kendine söz de vermişti. Şimdi ise canının, hayatının, ömrünün tatlılığını hissediyordu. Ama yine de giderek intihar etmek istediğinden emin olmaya başlamıştı. Kemerini demir ızgaraya sıkı sıkıya bağladı, ayağının altına küçük taburesini koydu, “Göz açıp kapayıncaya kadar hemen öteki dünyaya gitmek en iyisi!” dedi sonunda. Başka çaresi de yokmuş gibi geliyordu ona.

Kemeri boynuna taktıktan sonra ilmeğini çamaşır sabunu ile iyice ovdu. Bir yerlerden okumuştu. Sabunlu ilmek canın bedenden ayrılmasında kolaylık sağlarmış.

Halkayı tutarken korkudan elleri titriyordu. Kemeri hafifçe çektiğinde nefesi kesilmeye başladı. Hemen yukarı çekilmemesi için halkayı elleriyle tutarak biraz bekledi. Sessizce Tanrı’ya yalvarıyor, tövbe ediyordu. Ben senin kulunum diye tekrarlayarak yalvarıyordu. Gözlerinden sıcacık yaşlar akıyordu. Günahlarını affetmesini diliyordu. Bunaldığı zamanlarda Tanrı’ya yaptığı isyankâr davranışlar için pişmanlık duyuyordu. O dakikadan sonra kendini yaratıcısının ellerine bıraktı. “Bugün için razıyım.” dedi ve ayaklarının altındaki tabureyi itiverdi. Kemer boğazını iyice sıkmıştı. Ama İmparator’un ağırlığını kaldıramayıp tam ortasından koptu.

İmparator küçük odanın ortasına düştü. Bir süre kıpırdamadan yattı. Yatağın altında o yanmamış kutsal kitabın kapağını, onun içindeki son kâğıdı gördü. Kutsal kitabı sımsıkı tuttu, iki üç defa öptü ve dayanamayıp ağladı. Sonra ölmemesinin sebebinin kopan kemer değil Yaradan’ın emri olduğunu düşündü. Kitabın bütün kâğıtları yanmış ama sadece bu kâğıt yanmamıştı. O kâğıdı okudu. “Tanrı’nın geleceği gün…”Ölmek için kemeri boynuna astığında ölmemesinin de nedeni bu muydu? O Kutsal Kitapta yanmamış bu sayfayı bulmuştu.

Dün gece ona Evliya emanetini söylemişti: “Tanrı’nın geleceği güne az kaldı. İnsanlar yaptıkları günahlardan temizlensin, yoksa kıyamet kopacak.” İmparator onun dediklerini hatırladı. Aklına bir fikir geldi, ne yapıp edip buradan kurtulabilir, Kutsal Toprakları yalın ayak yürüyerek olsa da bulup Tanrı’dan af dileyerek günahlarından arınabilirdi. Bu fikir ona bir umut verdi. Bu fikre tamamen kendini kaptırdı. Kendi kendine söz verdi. Yalnız kendisi için af dilemeyecekti, bu uzun yolculuğa Kozuçak, Büyük İskender, Cengiz Han, Lir ve tercüman olarak kendisini iyi tanıyan Tais Afinskaya ile birlikte tımarhaneden kaçacak ve Kutsal Topraklar’a varacaklardı.

Ertesi gün İmparator hepsiyle gizlice konuştu. Güneş doğmadan kaçacaklardı. Kozuçak tımarhanedeki Kleopatra adlı genç kızı da alalım diye tutturdu. Bu fikri İmparator zar zor kabul etti. Sonra, Tais Afinskaya’ya arkadaşlık edeceği düşüncesiyle Kozuçak’ın teklifini istemeden de olsa kabul etti.

Güneş doğmadan yedi kişi tımarhaneden kaçtı. Beş erkek… İki kadın…